انواع روغن زیتون و فواید آن: تائید اصالت روغن زیتون از اهمیت به سزایی برخوردار است. روغن زیتون به دلیل قیمت و ارزش بالای تغذیه ای، با روغنهای معمولی و کم ارزش مخلوط و به بازار عرضه میشود.
با وجود این تشخیص روغن اضافه شده به روغن زیتون معمولاً به آسانی انجام نمی شود. چرا که گاهی روغن اضافی را طوری انتخاب می کنند که هیچ تغییری در شاخصها (عدد یُدی، عدد صابونی، تغییر ضریب شکست نور) به وجود نیاید.
روغن زیتون فرابکر
این روغن بهترین نوع روغن زیتون محسوب شده، از اولین فرایند پرس میوه زیتون و طی 24 ساعت، بعد از برداشت به دست میآید. برای آمادهسازی روغن زیتون فرابکر از گرما یا فرایندهای شیمیایی استفاده نمیشود.
به همین دلیل بسیاری از ترکیبات آن از جمله پلی فنولهای آنتی اکسیدانی همچون اولئوروپین، هیدروکسی تیروزول و اولئوکانتال دست نخورده باقی میماند، خاصیت ضد التهابی روغن زیتون از این ترکیبات پلی فنلی سرچشمه میگیرد.
از سوی دیگر تستهای متعدد کنترل کیفیت برای تعیین محتوای پلی فنل، اسیدیته و طعم روغن زیتون فرابکر انجام میشود. به عنوان مثال روغن زیتون با کیفیت بالا باید بیش از 220 میلی گرم / کیلوگرم ترکیبات پلی فنولی داشته، سطح اسیدیته آن بیش از 0.8 درصد نباشد، به عبارت دیگر 0.8 گرم از هر 100 گرم اسیدهای چرب آزاد آن اسید اولئیک باشد.
روغن اکسترا ویرجین طعم قوی فلفلی تلخ و تند، شبیه زیتون دارد. مزه تلخ نشانه حضور اولئوروپین و مزه تند نشانه حضور اولئوکانتال در روغن زیتون است. معمولاً روی برچسب روغن زیتون فرابکر، ذکر شده که از این روغن برای غذاهای سرد مانند سالاد و پاستا استفاده شود.
تحقیقات درباره روغن زیتون
اگر چه تحقیقات اخیر ادعا میکنند، روغن زیتون فرابکر از اغلب روغنهای گیاهی برای پخت و پز بهتر است. زیرا به خوبی میتواند حرارت را تحمل کرده، به دلیل دارا بودن چربیهای تک غیر اشباع و آنتی اکسیدانها احتمال اکسید شدن آن کمتر است.
به طور کلی توصیه میشود از این روغن برای غذاهای کم سرخ، استفاده کنید.( انواع روغن زیتون و فواید آنها )
روغن زیتون بکر
روغنی است از میوه درخت زیتـون و توسـط روشهـای مکـانیکی یـا ســایر روشهــای فیزیکــی در شــرایط معــین، استخراج شده و هیچ گونه فرآوری به جز شستشو، صاف کردن و سانتریفیوژ(جداسازی) بر روی آن انجام نشده است.
این روغن با روشهای مکانیکی یا فیزیکی استخراج شده و بعد از مراحل شستشو و بدون هیچگونه عملیات فرآوری، از دانه زیتون روغن گیری میشود.
روغن زیتون بکر به دلیل عدم فرآوری خاص در حین عملیات روغنگیری، ترکیبات مفید و منحصر به فرد زیتون را در خود دارد، برای تفت دادن و پختوپزهای معمولی با درجه حرارت ملایم مناسب است. البته بهترین روش استفاده از روغن زیتون بکر، مصرف آن به عنوان پوشش سالاد و غذاهای مختلف است.
با توجه به درجه حرارت خاصی که در فرآوری روغن زیتون بکر صورت میگیرد، در ساختار گلیسیرید روغن تغییری ایجاد نمیشود و به همین دلیل برای سلامت سیستم گوارش مفید است. این روغن سرشار از ویتامین A و E و D است.
روغن زیتون بکر، در دسته روغنهای زیتون بودار قرار دارد و در زمان خوردن این نوع روغن، طعم و بوی زیتون کاملا حس میشود.
روغن زیتون تصفیه شده (Refined)
فرآوری این روغن به گونهایست که بیبو و درجه حرارت بیشتری را نسبت به روغن زیتون بکر، تحمل میکند. در نتیجه میتوان گفت که روغن زیتون تصفیهشده برای پختوپز مناسب است. این روغن به دلیل تصفیه شدن، بو و مزه تندی ندارد و برای کسانی که به بو و مزه روغن زیتون بکر، علاقهای ندارند مناسب است.
روغن زیتون تصفیهشده برای تفت دادن بسیار مناسب است؛ ولی بهتر است این کار با شعله کم و مدت زمان کوتاهتر صورت بگیرد. توجه کنید که استفاده از روغن زیتون به عنوان روغن سرخ کردنی، اگر با استفاده از شعله کم باشد، میتواند برای بسیاری از افراد که به هر دلیل از خوردن روغن سرخکردنی منع شدهاند، قابلاستفاده باشد.
در اصل روغن زیتون تصفیهشده همان روغن زیتون بکر است که با مراحل اضافهتر مجددا تصفیه شده و بو و مزه تند آن را میگیرند و مقاومت حرارتی آن را بالا میبرند.
روغن زیتون از هر نوعی که باشد اگر اصولی فرآوری شود و خالص عرضه گردد، برای سلامتی بسیار مفید است. پس هنگام خرید روغن زیتون به اصالت محصول و برند آن دقت کافی داشته باشید.( انواع روغن زیتون و فواید آنها )
روغن زیتون خالص (Pure/Classic)
هنگام خرید روغن زیتون با اصطلاحاتی همچون “خالص” یا “کلاسیک” که روی برخی برچسب ها درج شده فریب نخورید! این نوع روغن زیتون در واقع ترکیبی از روغن زیتون تصفیه شده و روغن زیتون بکر است و کلمه “خالص” به این مفهوم اشاره دارد که روغن زیتون مد نظر با انواع دیگر روغن ها ترکیب نشده است.
سطح اسیدیته روغن زیتون خالص 1 درصد است و عطر، طعم و خاصیت آنتی اکسیدانی آن به مقدار روغن بکر موجود در آن بستگی دارد. در برخی موارد ممکن است مقداری ویتامین E نیز به این روغن اضافه کنند.
از این نوع روغن برای سرخ کردن زیاد استفاده می شود و به صورت موضعی برای مرطوب کردن پوست و درمان شوره سر به کار می رود.