برای معده درد چی خوبه بخوریم؟
اگرچه زخم معده می‌تواند ناشی از عوامل گوناگون از قبیل عوامل عصبی و روانی، شیمیایی، مصرف الکل، مصرف طولانی مدت قرص آسپرین و تنباکو باشد. اما یکی از مهمترین د‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌لایل ایجاد آن عفونت ناشی از باکتری موسوم به هلیکوباکترپیلوری می‌باشد. گاهی که با غذای لذیذی برخورد می‌کنیم و ترجیحا سعی می‌کنیم رژیم غذایی و یا ناراحتی‌های گوارشی خود را فراموش کرده و غذا را تا انتها میل کنیم. اما اغلب طولی نمی‌کشد که معده درد و تهوع ناشی از پرخوری به سراغمان بیاید و طعم لذیذ غذا را از ذهنمان پاک کند.
مشکلات گوارشی و هضم و دفع غذا هم پشت سر معده درد ما را رها نخواهند کرد. معده درد و تهوع تجربه تلخی است که احتمالا همه ما یک بار به آن دچار شده‌ایم.
صبحانه مناسب برای زخم معده
برای اینکه بدانید بهترین صبحانه برای زخم معده چیست ، نمونه‌ای از یک صبحانه مناسب برای زخم معده را مثال خواهیم زد. صبحانه مناسب برای زخم معده می‌تواند شامل چنین خوراکی‌هایی باشد:
- نان قهوه‌ای
- کره بادام زمینی
- انواع آجیل‌ها
- غلات صبحانه
- انواع میوه‌ها
- عسل
- چای یا دم کرده ی گل بابونه
- ارده
خوراکی‌هایی که بهتر است هنگام صبحانه از خوردن آن پرهیز شود:
- لبنیات مثل شیر
- تخم مرغ
- قهوه یا نوشیدنی‌های کافئین‌دار
- شکلات
- مواد غذایی سرخ کرده
لیست غذاهای مضر برای زخم معده
غذاهایی که در رژیم غذایی زخم معده توصیه نمی‌شوند عبارتند از:
- غذاهای پر ادویه
- الکل
- غذاهای اسیدی
- غذاهای سرخ کرده
مواد غذایی مفید برای معده درد
زنجبیل:
بسیاری از مردم بر این باورند که زنجبیل خواص درمانی به خصوص در درمان دردها و بیماری‌های گوارشی دارد. تعداد زیادی از مردم از زنجبیل برای درمان مشکلات گوارشی مثل یبوست، نفخ و ورم معده بهره می‌برند. یک بررسی انجام شده در سال ۲۰۱۳ نشان می‌دهد زنجبیل می‌تواند به زخم معده ناشی از باکتری هلیوباکتر پیلوری کمک کند. همچنین خوردن زنجبیل در جلوگیری از ایجاد زخم توسط داروهای غیر استروئیدی موثر است.
ماست:
به طور معمول از طریق تخمیر باکتری‌های اسید لاکتیک شیر تهیه می‌شود. این ماده حاوی باکتری‌هایی مفید به نام پروبیوتیک است. این باکتری‌های خوب در دستگاه گوارش زندگی کرده و می‌توانند به هضم غذا کمک کرده و روده را سالم نگه دارند.
پروبیوتیک‌ها به طور طبیعی در روده ساخته می‌شوند. اما افزایش جذب آن از طریق مصرف غذاهایی مانند ماست نیز می‌تواند، هضم را آسان‌تر کند. پروبیوتیک می‌تواند به مشکلات گوارشی مانند نفخ، یبوست و اسهال کمک کند. همچنین نشان داده شده است که باعث بهبود هضم لاکتوز یا قند شیر می‌شود.با این حال تمام ماست ها حاوی پروبیوتیک نیستند. هنگام خرید حتماً بر روی بسته به دنبال “کشت زنده و فعال” باشید.
کفیر
یک محصول فرآورده شده لبنی است که با افزودن غلات کفیر به شیر ساخته می شود. این غلات از مخلوط شدن مخمر و باکتری ها با شیر بدست می آید و به نظر می رسد دارای مزایای گوارشی است. کفیر های فراوری شده نیز مانند پروبیوتیک‌های موجود در ماست به هضم لاکتوز کمک کرده و برخی عوارض منفی مرتبط با لاکتوز را کاهش می‌دهند.
بر اساس مطالعات متعدد، کفیر باعث افزایش باکتری‌های سالم بهبود دهنده وضعیت روده و کاهش باکتری‌های مضر می‌شود.مصرف کفیر همچنین باعث کاهش التهاب روده و بهبود فرایند گوارش می‌شود.
نعناع
اگر کمی احساس نفخ و گاز معده دارید و به دنبال این هستید که چه غذاهایی برای معده درد خوب است ؟ بهترین جواب برای شما گیاه نعناع است که برای معده درد و تهوع فوق العاده است، به خصوص اگر علائم معده درد ناشی از پرخوری باشد. مقداری برگ تازه نعناع را درون یک لیوان آب جوش اضافه کنید و یک چای نعناع دم کنید تا به درمان معده درد عصبی یا پرخوری کمک کند.
منتول موجود در نعناع اسپاسم عضلات و گاز و گرفتگی معده کاهش می‌دهد. و به فرد در عمل هضم غذا کمک می‌کند.
ریشه چغندر
ریشه چغندر که با نام چغندر نیز شناخته می‌شود، یک منبع خوب فیبر است. یک فنجان (۱۳۶ گرم) چغندر حاوی ۳.۴ گرم فیبر است. فیبر از مرحله هضم غذا عبور کرده، به روده بزرگ یا جایی می‌رود که باکتری‌های سالم روده تغذیه شده یا به حجم مدفوع اضافه می‌شود که هر دو عمل باعث بهبود هضم غذا می‌شوند. روش‌های محبوب خوردن چغندر بصورت کباب شده، مخلوط در سالاد، ترشی یا مخلوط شده در اسموتی است.
سبزیجات سبز
منبع عالی فیبر نامحلول هستند.این نوع فیبر به حجم مدفوع افزوده و سرعت حرکت آن در طول دستگاه گوارش را افزایش می‌دهد. سبزیجات سبز همچنین منبع خوبی از منیزیم هستند که می‌توانند با بهبود انقباضات عضلات دستگاه گوارش به رفع یبوست کمک کنند. اسفناج، کلم بروکسل، کلم بروکلی و سایر سبزیجات برگ‌دار برخی از رایج‌ترین سبزیجات سبز تیره، دارای این مزیت هستند. همچنین یک مطالعه در سال ۲۰۱۶ نشان می‌دهد که یک قند غیرمعمول موجود در سبزیجات با برگ سبز به تغذیه باکتری‌های خوب روده کمک می کند.
تصور می‌شود این قند به هضم غذا کمک کرده و در عین حال به برخی باکتری‌های مضر که می‌توانند باعث بیماری شوند نیز آسیب می‌رساند.
برنج
منبع خوبی از انرژی و پروتئین است، اما همه‌ی دانه‌ها به راحتی هضم نمی‌شوند. برنج با فیبر زیاد مانند برنج قهوه‌ای می‌تواند در مشکلات گوارشی از جمله اسهال، نفخ و گاز معده موثر باشد. برنج سفید غنی شده به ویتامین‌ها و مواد معدنی اضافه شده است که باعث تقویت ارزش غذایی آنها می‌شود.
سیب
بخشی از یک رژیم غذایی سالم می‌باشد که سرشار از مواد مغذی و اکسیدان است. با این حال فیبر موجود در سیب می‌تواند منجر به مشکلات گوارشی شود. پخت و پز به تجزیه فیبر کمک می‌کند و باعث هضم آسان‌تر آن می‌شود. به همین دلیل، هضم سیب پخته شده نسبت به یک سیب پخته نشده آسان‌تر است. افرادی که رژیم کم قند دارند باید قند موجود در سیب را مد نظر قرار دهند.
غذاهای مفید برای درد معده
در ادامه در ویدئویی کوتاه می توانید غذاهای مفید برای درد معده را مشاهده کنید.
سوزش معده چیست؟
وقتی محتویات اسیدی معده به سمت نای حرکت می‌کند، رفلکس اسیدی ایجاد می‌کند و همین باعث سوزش معده یا سوزش سر دل می‌شود. افرادی که دچار زخم معده هستند ممکن است سوزش معده را تجربه کنند. سوزش معده معمولا:
- ممکن است از چند ثانیه تا چندین ساعت ادامه داشته باشد
- بعد از توقف غذا خوردن ممکن است کمی آرام شود
- در بین یک وعده غذایی یا در نیمه‌های شب رخ می‌دهد
- طی چندین هفته به طور مکرر تکرار می‌شود
علل سوزش معده چیست؟
- ورم معده یا گاستریت معده
- بازگشت اسید به مری (ریفلاکس معده )
- حساسیت‌های غذایی
- زخم معده
- بیماری سلیاک
- سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر
- عفونت‌های باکتریایی ناشی از هلیکوباکتر پیلوری
- عوارض جانبی برخی داروها
- استرس‌های عاطفی
- مصرف زیاد نوشیدنی‌های الکلی
- مصرف سیگار
- مصرف نوشیدنی های کافئین دار
- چاقی
- مصرف زیاد آنتی‌بیوتیک‌ها
- مصرف آبی که کلر زیاد دارد
- رژیم غذایی نامناسبش
چگونه می‌توانم از سوزش معده جلوگیری کنیم؟
- یک سبک زندگی سالم داشته باشید
- رژیم غذایی مغذی و سرشار از فیبر را دنبال کنید.
- از مصرف الکل و دخانیات خودداری کنید.
- از میان وعده در اواخر شب خودداری کنید. و به جای دو یا سه وعده غذایی بزرگ، وعده‌های غذایی کم حجم تری را به طور مرتب بخورید تا تأثیر آن بر سیستم گوارش کاهش یابد.
- غذا را به‌خوبی بجوید.
- مصرف غذاهای کم‌ادویه و ملایم به خنثی کردن اسیدهای گوارشی کمک می‌کند.
- از مصرف غذاهایی که اسید معده را افزایش می‌دهند، خودداری کنید. غلات و کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده، غذاهای سرخ‌شده و فرآوری‌شده، نوشیدنی‌های شیرین، گوشت قرمز، روغن‌های جامد، غذاهای پرادویه و شکلات غذاهایی هستند که می‌توانند اسید معده را افزایش دهند.
- از مصرف میوه‌ها و سبزیجات سرشار از اسید سیتریک مانند پرتقال، گوجه‌فرنگی و گریپ‌فروت خودداری کنید.
- مدتی مصرف سیر و پیاز را متوقف کنید زیرا می‌توانند نشانه‌های ناشی از رفلاکس اسیدی و تپش قلب را در برخی افراد افزایش دهند.
- روی معده نخوابید یا پس از صرف غذا صاف به پشت نخوابید زیرا با این کار موجب سوءهاضمه و تپش قلب می‌شوید. بهتر است به سمت چپ بخوابید.
- تا ۳۰ دقیقه پس از مصرف غذا از انجام هرگونه تمرین ورزشی خودداری کنید.
- آب زیاد بنوشید
- نوشیدن شیر سرد یا آب‌دوغ می‌تواند از تشکیل و جذب اسید اضافی جلوگیری کند و علائم ناشی از اسید معده اضافی را کاهش دهد.
برای سوزش معده چه بخوریم؟
- میوه‌های رنگارنگ
بسیاری از میوه‌ها از ترکیباتی به نام فلاونوئیدها تشکیل شده‌اند که این ترکیبات خود دارای پلی فنول هستند. دلیل رنگ‌های مختلف در برخی میوه‌ها نیز وجود همین فلاونوئید است. طبق یک بررسی صورت گرفته در سال ۲۰۱۱، پلی فنول‌ها می‌توانند در درمان زخم معده موثر واقع شوند. همچنین در درمان بیماری‌های دیگر گوارشی و مشکلات هضم مثل اسپاسم و اسهال کمک می‌کنند.
فلاونوئیدها در سیب، شاه‌توت و تو‌فرنگی، آجیل و انواع لیموها و پرتقال یافت می‌شوند.
فلاونوئیدها از پوشش داخلی معده در مقابل ایجاد ورم و زخم محافظت می‌کنند و به منظور انجام محافظت از این پوشش داخلی، تولید مخاط معده را افزایش می‌دهند تا باکتری‌هایی که موجب زخم معده می‌شوند را از بین ببرند. فلاونوئیدها دارای خواص آنتی اکسیدانی هستند.
- عسل برای زخم معده
عسل یک شیرین کننده طبیعی و محبوب است که مردم سراسر دنیا روزانه از آن استفاده می‌کنند. طبق یک تحقیق انجام شده در سال ۲۰۱۶، عسل خواص آنتی باکتریال دارد و می‌تواند با باکتری هلیوباکتر پیلوری مقابله کند. همچنین این تحقیق بیان می‌کند که عسل می‌تواند برای درمان بیماری‌های گوارشی نیز استفاده شود.
همچنین مردم از عسل برای درمان زخم‌ها و خراشیدگی‌ها مثل درمان زخم معده، سوختگی‌ها و دیگر زخم‌ها استفاده می‌کنند.
- بابونه
برخی مردم از گل بابونه یا چای آن برای رفع اضطراب، درمان اسپاسم روده و التهابات موجود در بهره می‌گیرند. طبق یک مطالعه و بررسی صورت گرفته در سال ۲۰۱۲، عصاره بابونه ممکن است خاصیت ضد زخم داشته باشد. برخی محققان اعتقاد دارند که عصاره بابونه می‌تواند در درمان زخم معده موثر واقع شود و زمان بهبودی را کاهش دهد.
- سیر
سیر در بسیار از نقاط جهان به عنوان یک طعم دهنده عالی برای غذاها شناخته می‌شود. سیر دارای خواص ضد میکروبی و ضد باکتری است که برای مبارزه و درمان با بیماری‌ها و عفونت‌ها بسیار مفید است.
بعضی مطالعات صورت گرفته از تاثیر سیر در درمان زخم‌ها پشتیبانی کرده و خواص آن را اثبات می‌کنند. برای مثال یک مطالع انجام شده روی حیوانات در سال ۲۰۱۶ بیان می‌کند که سیر می‌تواند موجب بهبود زخم‌ها شود و حتی زمان درمان را نیز کاهش دهد.
یکی دیگر از تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۱۵، تاثیر سیر را در روند درمان زخم معد‌های که توسط باکتری هلیوباکتر پیلوری ایجاد شده، نشان می‌دهد.
در تحقیقی دیگر در همان سال ثابت شد خوردن دو حبه سیر همراه با وعده‌های غذایی، دو بار در روز، می‌تواند اثراتی بر باکتری هلیوباکتر پیلوری داشته باشد.
- آلوئه ورا
آلوئه ورا گیاه بسیار پرطرفداری است که از خواص موجود در آن در بسیاری از محصولات آرایشی، بهداشتی و خوراکی استفاده می‌شود.
بعضی از مطالعاتی که درباره تاثیرات آلوئه ورا روی زخم معده انجام شده، دارای نتایج جالب و مفیدی بوده است. برای مثال یک تحقیق در سال ۲۰۱۱ بر روی موش‌ها نشان دارد که آلوئه ورا دقیقا به مانند یک داروی ضد زخم معده عمل می‌کند. اما این تحقیقات همچنان روی حیوانات انجام شده و تاثیرات آن بر انسان مشخص نیست.
پروبیوتیک ها:
مصرف مواد غذایی حاوی ترکیبات پروبیوتیک برای درمان سوزش معده مفید است. پروبیوتیک‌ها، ارگانیسم‌های زنده هستند که می‌توانند به برقراری تعادل باکتری‌های مفید معده کمک کنند. همان طور که آنها در دستیابی به سلامت معده موثر هستند، در درمان زخم معده نیز نقش مهمی بر عهده دارند. طبق تحقیقات صورت گرفته پروبیوتیک نمی‌تواند باکتری هلیوباکتر پیلوری را به کلی نابود سازد، اما می‌تواند در کاهش مقدار باکتری‌های موجود، تسریع بهبود و کاهش علائم تاثیرگذار باشد.
وقتی پروبیوتیک در کنار درمان‌های دیگر مصرف شود می‌تواند در ریشه کن کردن باکتری‌های مضر کمک کند.
منابعی که می‌توان پروبیوتیک‌ها را در آنها پیدا کرد شامل این مواد غذایی می‌شوند:
- ماست‌های پروبیوتیک
- انواع ترشی‌ها
- مکمل‌های غذایی
بعضی از خوراکی‌ها ممکن است شامل پروبیوتیک شوند، اما خوردن مکمل غذایی به منظور تامین پروبیوتیک لازم را در نظر داشته باشید. زیرا مطمئن‌ترین و بهترین راه برای تامین پروبیوتیک مورد نیاز است.
- درمان سوزش معده با پروبیوتیک ها : با خوردن ماست کم چرب بدون خامه ، شیر، محصولات سویا، شکلات تلخ، سوپ ماست، چای کامبوچا مصرف پروبیوتیک‌ها را افزایش دهید ، زیرا پربیوتیک ها با تاثیر بر اسنفکتر تحتانی مری باعث بالا رفتن سرعت هضم غذا می‌شود.
2. شیر : نوشیدن شیر سرد با علائم خفیف یا اولیه‌ی سوزش معده مبارزه می کند و با استراحت دریچه‌ی بین معده و مری‌تان در درمان رفلاکس معده بسیار موثر است
سبزیجات تیره رنگ : سبزیجاتی نظیر مارچوبه، کلم بروکسل، کلم پیچ و اسفناج خاصیت قلیایی دارند و در هضم مؤثر غذا و کاهش اسید معده موثرند.
4. بلغور جو : جو دو سر یکی از بهترین انتخاب‌ها برای وعده صبحانه و میان وعده در طی روز است. این ماده غذایی، هم سیر کننده است و هم از بالا رفتن اسید معده در داخل مری، جلوگیری می‌کند.
5. آدامس جویدن : منجر به افزایش تولید بزاق و کاهش میزان اسید در مری می‌شود. بهتر است آدامس حاوی نعناع و بدون شکر آنها را انتخاب کنید.
6. زنجبیل : دشمن شماره یک سوزش سر دل است. بهترین گزینه برای از بین بردن التهاب و مشکلات گوارشی استفاده می‌شده است.
7. موز : خاصیت قلیایی موز منجر به خنثی کردن اسید معده و کمک به تخفیف علائم ریفلاکس می‌شود. علاوه بر موز، می‌توانید از سیب، پاپایا و هندوانه نیز کمک بگیرید که برای درمان رفلکس اسید مؤثر هستند.
8. سرکه سیب : مقدار بسیار کمی از سرکه سیب فیلتر نشده را در یک لیوان آب ولرم مخلوط کنید و سپس عسل را به آن بیفزایید و هم بزنید. این نوشیدنی را یک یا دو بار در روز استفاده کنید. دقت داشته باشید که میزان سرکه‌ی آن باید بسیار کم باشد تا معده را تحریک و اوضاع را بدتر نکند. بهتر است آن را قبل از هر وعده غذایی بنوشید.
9. درمان سوزش سر دل با جوش شیرین : یک دوم قاشق چایخوری از جوش شیرین را با یک لیوان آب مخلوط کنید. به خوبی هم بزنید تا کاملاً حل شود. سپس مقداری عسل یا لیمو را برای طعم دهی، به آن بیافزایید و فوراً بنوشید. این نوشیدنی را دو یا سه بار در طول روز (یک یا دو ساعت بعد از هر وعده غذایی بنوشید
10. آب خیارشور : آب خیارشور به دلیل ترکیب سرکه ای که در خود دارد ، می‌تواند منجر به کاهش تشکیل اسید در معده کاهش دهد.
11. نارون : یک قاشق غذاخوری از پودر نارون آمریکایی را در یک فنجان آب داغ به مدت ۵ دقیقه بخیسانید. این چایی را ۲ تا ۳ بار در روز بنوشید.
12. زنجبیل برای درمان سوزش معده : یک قاشق چایخوری از ریشه زنجبیل را در یک فنجان آبجوش مخلوط کنید. سپس به مدت ۱۰ دقیقه روی آن را بپوشانید و بعد عسل را به آرامی به آن اضافه کنید. این دمنوش را ۲ تا ۳ بار در طول روز، به مدت یک هفته بنوشید؛
همچنین می‌توانید یک قاشق غذاخوری از آب زنجبیل را با کمی عسل قبل از هر وعده غذایی، مخلوط کنید و دو بار در هفته بنوشید. حتی می‌توانید تکه‌ای از ریشه زنجبیل تازه را بجوید.
13. دمنوش بابونه : یک تا دو قاشق چایخوری گل بابونه خشک شده را به یک فنجان آب داغ بیافزایید. روی آن را درپوش بگذارید و اجازه دهید تا به مدت ۵ دقیقه بماند و بعد، مقداری عسل به آن بیافزایید. این دمنوش را سه یا چهار بار در طول روز استفاده کنید.
14. تخم رازیانه : جویدن تخم رازیانه یکی از بهترین درمان‌های سوزش معده است. می‌توانید این تخم‌ها را چندین بار در روز بجوید تا نفس‌تان تازه شود و در عین حال تولید اسید معده‌تان نیز کنترل شود.
15. دمنوش رازیانه : برای آماده کردن این دمنوش گیاهی، باید ۲ قاشق چایخوری تخم رازیانه را به یک فنجان آب جوش اضافه کنید و سپس حدود ۱۰ دقیقه صبر کنید تا خنک شود. در نهایت آن را صاف کنید و کم‌کم بنوشید.
16. آب کلم برگ : آب کلم خواص ضد التهابی طبیعی دارد که به درمان انواع مختلفی از مشکلات گوارشی از جمله سوزش معده کمک می‌کنند.
دو هویج و مقداری کلم تازه را در یک آبمیوه‌گیری یا مخلوط کن بریزید و آب آنها را بگیرید و صبحها با معده خالی به اندازه یک فنجان میل کنید
17. بادام : برای تسکین سوزش معده می‌توانید ۳ تا ۴ بادام بعد از غذا یا به عنوان میان‌وعده بخورید ، فقط توجه داشته باشید آنها را آن‌قدر بجوید تا زمانی که به یک ماده آرد مانند تبدیل شوند. این روش سبب می‌شود که روغن بادام‌ها خارج شود و کمک می‌کند که تولید اسید در معده کند شود.
18. ترکیب لیمو و عسل : عسل و لیمو در کاهش سوزش معده بسیار موثر هستند، زیرا آنزیم‌هایی دارند که بلافاصله بر روی آنزیم‌های گوارشی تاثیر می‌گذارند و اثر آنها را خنثی می‌کنند و همچنین سبب کنترل تولید بیش از حد آنها می‌شوند
19. آب آناناس : آناناس دارای آنزیمی به نام بروملئین است که می‌تواند به کاهش سطوح کلریدریک اسید در معده کمک کند
20 آب سیب‌زمینی : بهتر این است که آب سیب‌زمینی را صبحها با معده‌ی خالی مصرف کنید. یادتان باشد که فقط آب سیب‌زمینی تازه بنوشید و از مصرف کردن نوشیدنی‌های بسته‌بندی شده و مصنوعی موجود در بازار پرهیز کنید.
برای آماده کردن آب سیب‌زمینی، باید مطابق با مراحل زیر عمل کنید:
یک سیب‌زمینی متوسط را پوست بکنید و به خوبی شستشو بدهید و سپس به ۴ قسمت برش دهید و تکه‌های سیب‌زمینی را در یک مخلوط کن برقی له کنید و بعد با استفاده از یک صافی آب آن را بگیرید. حتی میتوانیدآب سیب‌زمینی را با آب سرد رقیق کنید .