حجامت یکی از روش‌های درمانی است که در آن با گرفتن خون، سیستم ایمنی بدن تحریک و تقویت می‌شود. تفاوت اصلی حجامت با خون‌گیری عادی این است که در حین حجامت، خون آلوده و حاوی سمومی که در بدن انباشته شده، استخراج می‌شود تا باکتری‌های مضر نتوانند بیشتر به بدن آسیب برسانند. به این ترتیب، حجامت به پاکسازی و تصفیه خون کمک می‌کند.
در مقابل، خون‌گیری برای اهدای خون به این منظور انجام می‌شود که خون سالم از فرد گرفته شود تا به افرادی که به آن نیاز دارند، اهدا شود. البته، اهدای خون مزایای ویژه‌ای دارد؛ زیرا این خون می‌تواند به شکل‌های مختلف فرآورده‌های خونی برای همه افراد نیازمند مورد استفاده قرار گیرد.
در این مقاله از عطاری آنلاین به بررسی حجامت و بادکش خواهیم پرداخت.
بررسی انواع حجامت
حجامت یکی از روش‌های قدیمی و موثر در طب سنتی است که به منظور تقویت سیستم ایمنی و پاکسازی خون به کار می‌رود. این روش به دو نوع اصلی، حجامت تر و حجامت خشک، تقسیم می‌شود. حجامت با بهبود گردش خون و حذف سموم و آلودگی‌ها از بدن، به تامین مواد غذایی بیشتر و بهبود سلامت کلی فرد کمک می‌کند. در مقایسه با بسیاری از مواد شیمیایی و گیاهی موجود در بازار، حجامت اثرات پاکسازی عمیق‌تر و موثرتری دارد.
- حجامت تر:
در حجامت تر، خون آلوده و کثیف طی مراحل مختلفی از بدن خارج می‌شود. این مراحل شامل ضدعفونی کردن محل حجامت، قرار دادن لیوان بادکش در محل و متصل کردن دستگاه مکش به لیوان است. سپس، لیوان مکش برداشته شده و خراش‌های سطحی در محل ایجاد می‌شود. عمل بادکش مجدداً انجام شده و خون آلوده از بدن خارج می‌شود. این مرحله معمولاً چندین بار تکرار می‌شود تا زمانی که تمامی خون آلوده از بدن خارج شود. لازم به ذکر است که این خون به سرعت در بدن بازسازی می‌شود.
- حجامت خشک (بادکش):
در حجامت خشک، هیچ خونی از بدن خارج نمی‌شود و این روش با استفاده از خلاء گرمایی محیط انجام می‌شود. برای ایجاد خلاء گرمایی در لیوان بادکش، می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد. یکی از این روش‌ها شامل قرار دادن یک سکه در محل حجامت، گذاشتن پنبه روی آن و سپس آتش زدن پنبه و قرار دادن یک لیوان روی آن است. روش دیگر این است که پنبه‌ای را در حال سوختن در لیوان حجامت فرو برده و خارج کنید و سپس لیوان را در محل حجامت بگذارید. همچنین می‌توان پنبه در حال سوختن را در ته یک لیوان قرار داده و سپس آن را در محل حجامت قرار داد.
به این ترتیب، حجامت با تحریک سیستم ایمنی و بهبود جریان خون، می‌تواند به بهبود سلامت و تندرستی فرد کمک کند.
حجامت بهتر است یا بادکش؟
حجامت و بادکش هر دو روش‌های درمانی سنتی هستند که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند. حجامت شامل خون‌گیری و تحریک بدن با خون‌ریزی کنترل‌شده است، در حالی که بادکش برای مکش و تحریک پوست بدون خون‌گیری انجام می‌شود. انتخاب بین این دو به نیازها و وضعیت سلامتی فرد بستگی دارد. برای تصمیم‌گیری بهتر، مشاوره با یک متخصص توصیه می‌شود.
مضرات و معایب حجامت
با وجود تمامی فواید و مزایایی که برای انواع حجامت ذکر شد، این روش نیز مانند سایر روش‌های درمانی ممکن است با عوارض جانبی همراه باشد. عوارض جانبی حجامت می‌تواند در سنین مختلف به شکل‌های متفاوتی ظاهر شود، اما به طور کلی موارد زیر از جمله عوارض شایع حجامت هستند:
- کاهش قوای جسمی و جنسی در مردان
- کاهش تعداد گلبول‌های سفید و در نتیجه حساس شدن سیستم ایمنی بدن
- بی‌حس شدن یا حتی فلج موقت برخی از اندام‌ها
- افزایش آسیب‌پذیری بدن
- برهم خوردن تعادل خونی و عدم جایگزینی مناسب خون از دست رفته
- بروز عفونت‌های کوچک یا بزرگ در بدن
بنابراین، مهم است که حجامت تحت نظر متخصصین و با رعایت نکات بهداشتی و ایمنی انجام شود تا از عوارض جانبی احتمالی جلوگیری شود.
مضرات و معایب بادکش
هیچ روش درمانی به صورت قطعی و بدون عوارض نیست و همه روش‌ها ممکن است عوارضی داشته باشند. بادکش‌درمانی نیز از این قاعده مستثنی نیست. البته اگر این روش توسط یک درمانگر یا پزشک حرفه‌ای انجام شود، عوارض آن بسیار کم و ناچیز خواهد بود. با این حال، برخی از علائم وجود دارند که به عنوان عوارض نادر بادکش‌درمانی شناخته می‌شوند:
- احساس درد خفیف در محل مکش؛
- ایجاد کبودی یا سوختگی در ناحیه مورد نظر؛
- بروز عفونت‌های پوستی؛
اگرچه این عوارض بسیار نادر هستند و معمولاً به سرعت برطرف می‌شوند، اما در صورتی که بهبود نیافتند، لازم است با پزشک متخصص در این زمینه مشورت کنید.
بهترین فواید حجامت
حجامت یکی از روش‌های درمانی و تسکین‌دهنده است که می‌تواند در درمان بسیاری از بیماری‌های حاد و مزمن مورد استفاده قرار گیرد. به همین دلیل، طبیبان سنتی و پزشکان تلاش می‌کنند تا از فواید درمانی حجامت در موارد متنوع بهرهمند شوید. از جمله مزایای درمانی حجامت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درمان مشکلات پوستی مانند کهیر و انواع جوش
- پیشگیری و حفاظت از بدن در برابر سرماخوردگی
- رفع گرفتگی عضلات و از بین بردن احساس خستگی
- درمان سردردهای میگرنی حاد
- تنظیم و کاهش سطح قند خون
- باز کردن عروق خونی و کاهش خطر بروز سکته
- تقویت حافظه کوتاه‌مدت و بلندمدت
- بهبود ریزش مو و تحریک رشد موها
- بهبود قوه بینایی
- تقویت سیستم ایمنی بدن
- افزایش اشتها، رشد قد و وزن
با این مزایا، حجامت می‌تواند نقش موثری در بهبود سلامت و بهزیستی افراد داشته باشد.
بهترین فواید بادکش
بادکش‌درمانی یک روش درمانی مکمل است که در آن با استفاده از فنجان‌های پلاستیکی که بر روی پوست قرار می‌گیرند، خون را از بدن بیرون می‌کشند. در این روش، مویرگ‌ها می‌شکنند و ممکن است رد یا لکه‌های قرمزی بر روی پوست باقی بماند. بادکش‌درمانی نیز به دو نوع تقسیم می‌شود: خشک و تر.
در بادکش‌درمانی خشک، فقط عمل مکش انجام می‌شود، در حالی که در بادکش‌درمانی تر، که مشابه حجامت تر است، یک فنجان (از جنس چوب، سفال یا بامبو) بر روی بدن قرار گرفته و به صورت متحرک بر روی پوست جابجا می‌شود. احتمالاً تفاوت اصلی میان حجامت و بادکش در این است که در بادکش از روش‌های دستی در کنار دستگاهی استفاده می‌شود.
بادکش‌درمانی مانند دیگر روش‌های درمانی دارای اهداف مشخصی است که بسته به نیاز می‌توان از آن استفاده کرد. علاوه بر این، بادکش‌درمانی می‌تواند به عنوان یک روش شبه‌دارونما عمل کند و از طریق تلقین، در درمان برخی از بیماران با مشکلات عصبی و خاص، تاثیر مثبتی داشته باشد. این ویژگی یکی از دلایلی است که بادکش‌درمانی بسیار مورد توجه قرار گرفته و حتی در میان پزشکان نیز برای اهداف مختلف کاربرد دارد.
از اهداف بادکش‌درمانی که می‌تواند برای همه موثر باشد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تسکین دردهای مزمن ناشی از دیسک و سیاتیک
- ترمیم بافت‌ها و از بین بردن عفونت‌ها
- تسکین دردهای عضلانی
- رفع بی‌حالی و خستگی
- کاهش گرفتگی عضلانی
- افزایش خون‌رسانی و کمک به رفع لاغری
- آرامش ذهن
- دفع مواد زائد از بدن
این روش می‌تواند به عنوان یک راهکار موثر برای بهبود سلامت و بهبود کیفیت زندگی افراد مورد استفاده قرار گیرد.
کی حجامت کنیم؟
بهترین زمان برای انجام حجامت براساس تقویم هجری قمری در روزهای هفدهم، نوزدهم، و بیست و یکم ماه است. در مقابل، اواخر ماه قمری به عنوان زمان نامناسب برای حجامت شناخته می‌شود. از نظر ساعت روز، بهترین زمان حجامت بین طلوع و غروب آفتاب است. اگر امکان حجامت در روزهای ذکر شده وجود نداشت، نزدیک‌ترین روزهای دوشنبه، سه‌شنبه، یا پنج‌شنبه به این ایام به عنوان بهترین گزینه‌های بعدی محسوب می‌شوند. از انجام حجامت در روزهای شنبه، یکشنبه، چهارشنبه، و جمعه خودداری کنید. بهترین روز هفته برای حجامت، دوشنبه است.
کی بادکش کنیم؟
بادکش معمولاً در مواقعی انجام می‌شود که فرد نیاز به درمان دردهای عضلانی، تسکین استرس یا بهبود جریان خون دارد. این روش می‌تواند در بیماری‌های خاص نیز مفید باشد و معمولاً یک بار در روز کافی است، البته در برخی شرایط خاص ممکن است نیاز به تکرار آن باشد. توصیه می‌شود قبل از انجام بادکش با پزشک خود مشورت کنید تا زمان و روش مناسب برای شما مشخص شود.
حجامت برای چه کسانی ضرر دارد؟
انجام حجامت و بادکش برای برخی افراد توصیه نمی‌شود و باید از این روش‌ها اجتناب کنند. این افراد عبارتند از:
- نوزادان از زمان تولد تا وقتیکه چهار ماهگی شوند؛
- زنان باردار تا چهار ماهگی؛
- افرادی که فشار خون بالا دارند؛
- کسانی که دچار کمبود پلاکت‌های خونی هستند؛
- افرادی که با انجام روش‌های سنتی درمان دچار غلبه بلغم شدید می‌شوند.
برای این گروه‌ها، انجام حجامت و بادکش می‌تواند خطراتی به همراه داشته باشد و باید از انجام این روش‌ها خودداری کنند.
بادکش برای چه کسانی ضرر دارد؟
بادکش‌درمانی هرچند فواید بسیاری دارد، اما برای برخی افراد ممکن است ضرر داشته باشد و باید با احتیاط انجام شود. بادکش برای افرادی که دارای شرایط خاصی هستند، مناسب نیست و می‌تواند منجر به عوارض ناخواسته شود.
افراد با فشار خون پایین یا کم‌خونی: افرادی که دچار کم‌خونی یا فشار خون پایین هستند باید از بادکش‌درمانی پرهیز کنند، زیرا این روش می‌تواند منجر به ضعف بیشتر، سرگیجه و حتی غش شود. در صورت وقوع سرگیجه پس از بادکش، بهتر است فرد فوراً نخوابد و مقداری عسل برای جبران ضعف میل کند.
افراد خشک‌مزاج: برای افرادی که مزاج خشکی دارند، بادکش قوی می‌تواند باعث بروز مشکلاتی مانند تاول شود. برای این افراد بهتر است قبل از بادکش، ناحیه مورد نظر روغن‌مالی و ماساژ داده شود تا پوست نرم‌تر شود و سپس بادکش با ملایمت انجام گیرد.
افراد با رگ‌های عمیق یا مشکلات وریدی: بادکش در ناحیه‌هایی که دارای شریان‌ها و رگ‌های عمیق هستند و نبض می‌زنند، باید با احتیاط صورت گیرد و ترجیحاً از آن اجتناب شود. به ویژه در رگ‌های ساق پا که مشکل دارند، انجام بادکش می‌تواند خطرناک باشد.
انجام همزمان بادکش در دو ناحیه مختلف: انجام بادکش در دو ناحیه بدن به صورت همزمان (مثلاً ساق پا و بین کتف‌ها) ممکن است منجر به حالت سرگردانی قوه مدبره و در نتیجه ایجاد بی‌هوشی و غش شود.
افراد با مزاج ضعیف یا فشار خون بالا: بادکش قوی برای کسانی که از لحاظ بدنی ضعیف هستند یا فشار خون بالا دارند، مضر است و باید از انجام آن خودداری کنند.
بادکش‌درمانی باید با احتیاط و توسط یک متخصص انجام شود تا از عوارض جانبی و مشکلات احتمالی جلوگیری شود. همچنین توصیه می‌شود که برای انجام این روش، ناحیه مورد نظر به درستی انتخاب شود و از انجام بادکش در مناطقی که خطرناک هستند، پرهیز شود.
سخن آخر
حجامت و بادکش دو روش موثر در طب سنتی هستند که به منظور پاکسازی بدن، بهبود گردش خون و تقویت سیستم ایمنی مورد استفاده قرار می‌گیرند. هرچند این روش‌ها فواید متعددی دارند، اما باید تحت نظارت متخصصین و در شرایط مناسب انجام شوند تا از عوارض جانبی احتمالی جلوگیری شود. علاوه بر اثرات جسمی، این روش‌ها می‌توانند به بهبود حالت روحی و ذهنی نیز کمک کنند. با این حال، مهم است که هر فرد قبل از انجام این روش‌ها به توصیه‌های پزشکی و زمان‌های مناسب توجه کند.
سوالات متداول
آیا حجامت دردناک است؟
حجامت معمولاً با درد خفیفی همراه است، به خصوص در هنگام ایجاد خراش‌های سطحی بر روی پوست. این درد معمولاً کوتاه‌مدت است و بسیاری از افراد پس از انجام حجامت احساس تسکین می‌کنند.
چه افرادی نباید حجامت انجام دهند؟
نوزادان تا چهار ماهگی، زنان باردار تا چهار ماهگی، افرادی با فشار خون بالا، کسانی که کمبود پلاکت‌های خونی دارند، و افرادی که با روش‌های سنتی درمان دچار غلبه بلغم می‌شوند، نباید حجامت کنند.
آیا حجامت در هر زمانی از ماه قمری قابل انجام است؟
بهترین زمان برای حجامت در ماه قمری روزهای هفدهم، نوزدهم و بیست و یکم است. اواخر ماه قمری و روزهای شنبه، یکشنبه، چهارشنبه، و جمعه زمان‌های نامناسبی برای حجامت محسوب می‌شوند.
آیا بادکش‌درمانی جایگزین حجامت است؟
بادکش‌درمانی و حجامت دو روش متفاوت هستند که هر کدام کاربردهای خاص خود را دارند. بادکش‌درمانی به خصوص برای تسکین دردهای عضلانی و بهبود گردش خون بدون خون‌گیری مورد استفاده قرار می‌گیرد، در حالی که حجامت علاوه بر این، به پاکسازی خون از سموم نیز کمک می‌کند.